NGÔN NGỮ ĐIỀM PHÙNG THỊ

Sự độc đáo của Điềm Phùng Thị là đã sáng tạo ra một loại hình điêu khắc trên cơ sở lắp ghép và biến tấu 7 mô đun hình học. Nhà phê bình nghệ thuật Raymond Cogniat gọi là mẫu tự, còn giáo sư Trần Văn Khê thì gọi là 7 nốt nhạc… Bảng mẫu tự ấy  được rút thật gọn với 6 thành tố. Hai mẫu tự hình hộp đứng thẳng, một nhỏ, một lớn. Những hình hộp của Điềm Phùng Thị là những cái đơn giản nhất, cổ điển nhất, mối quan hệ giữa ba cạnh có thể chuyển hóa là 1/3/6 và 1/4/8. Nhưng đối với Điềm Phùng Thị, những hình khối đơn sơ nhất lại tìm ra một giá trị đặc thù và hình khối hộp trở thành bia tượng, hình thù con người, tên lửa, biểu tượng hoặc phối ngẫu, tức là mối liên kết đơn giản giữa hai thành tố.

Đối nghịch với hai hình khối mang tính hình học ấy là những đường cong không cố định. Với một độ dày không thay đổi, chúng đối lập nhau và bổ sung cho nhau; cái này khép kín, cái kia gợi mở. Cái này đứng tựa trên một hình khối hoặc đứng làm vật chịu lực, cái kia làm vật bọc hoặc hấp thụ vật khác…

Thành tố quan trọng nhất, có khối lượng nhỏ nhất là một thanh dài mà ở hai đầu cuối có hai khối giãn nở tương tự nhau và không cân đối. Hình khối ấy gợi ra biểu tượng của một chiếc thuyền độc mộc hoặc như một cặp sừng; cũng có thể xem đó là một mái nhà của kiến trúc Châu Á…

Thành tố cuối cùng là hình khối có góc cạnh vuông không đối xứng, cạnh dài nhất giãn nở ra, hình thù vòng tròn được khoét rỗng. Thành tố ấy tách riêng ra thì như vô nghĩa, nhưng dưới bàn tay tài tình của Điềm Phùng Thị, nó lại có giá trị bất ngờ khi được kết hợp với một thành tố tương tự lật ngược lại.

Nghệ sĩ Điềm Phùng Thị đã từng viết rằng: “Tôi đã sáng tác những tác phẩm điêu khắc mô-đun. Những mô-đun này là những thành tố đơn giản, dễ làm, tránh được nguy cơ bị biến dạng. Sau khi làm ra những mô-đun, tôi chỉ còn việc cấu trúc chúng lại trong không gian cần dựng tượng, bất kể không gian ấy như thế nào. Mỗi tượng đài được tạo dựng theo cách ấy là một tổng thể mới có hồn, có sự sống và kích thước riêng của nó. Tính hấp dẫn của nghệ thuật điêu khắc bằng mô-đun nằm ở sự uyển chuyển trong bố cục và sự đơn giản trong tạo dựng.”